Spreekuur
Chat
Youtube
Instagram
Tiktok
Facebook
Podcast
Menu
Wordt lid
Menu

Richtlijn: wanneer heb je obesitas ?

Nieuwe richtlijnen overgewicht en obesitas bij volwassenen

De vorige richtlijnen waren van 2008, dus alweer 15 jaar oud. Omdat er meer wetenschappelijk onderzoek is gedaan, werd het tijd om de nieuwe richtlijnen in de praktijk te brengen.

De eerste stap was op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak van overgewicht of obesitas. Er kunnen verschillende factoren een rol spelen, zoals leefstijl, psychische en economische staat, hormonaal en medicatie.

Door in gesprek te gaan met de patiënt en onderzoek te doen, kom je tot een diagnose. Vanuit die diagnose wordt er samen met de patiënt een behandelplan opgesteld. Breng daarin ook in kaart wat de complicaties en comorbiditeiten zijn die de patiënt heeft.

Je gaat hierover weer in gesprek met de patiënt. Dan ga je kijken welke voedingsinterventie het beste bij de patiënt past. Er wordt uitgegaan van de Schijf van Vijf en als er sprake is van comorbiditeit, dan kan er worden doorverwezen naar een diëtist.

Voeg een beweegprogramma toe voor de patiënt in combinatie met voorlichting.

Adviseer een GLI met cognitieve gedragstherapie (gespecialiseerde GLI) indien er sprake is van milde psychische problematiek die de behandeling van obesitas belemmert.
Adviseer cognitieve gedragstherapie indien er sprake is van matig tot ernstig verstoord eetgedrag en/of bijkomende psychopathologie.

Gepersonaliseerde zorg

In overleg met de patiënt wordt een keuze gemaakt uit de verschillende behandelmogelijkheden. 

 

BehandelingenAdvies indicatiestelling
Leefstijl
(Individuele) adviezen over gezonde leefstijl		≥25 BMI <35 kg/m² met buikomvang man <102 cm en vrouw <88 cm zonder comorbiditeit
Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
  • Voldoende (intrinsieke) motivatie tot gedragsverandering
  • ≥25 BMI <35 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit
  • BMI ≥35 kg/m²
Medicatie
  • ≥27 BMI <35 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit, na één jaar behandeling met een basis GLI of basis GLI met aanvullende zorg naar oordeel van de zorgverlener(s)
  • BMI ≥40 kg/m² of ≥35 BMI <40 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit na één jaar behandeling met de geïndiceerde GLI of vroeger in de behandeling naar oordeel van de zorgverlener(s)
Chirurgisch gerelateerde technieken
  • ≥30 BMI <40 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit
  • BMI ≥40 kg/m²
  • De patiënt verkeert in voldoende goede algemene gezondheid
  • De patiënt is niet zwanger en geeft geen borstvoeding
  • De patiënt heeft geen operatie gehad aan de maag of darmen
  • Of op oudere leeftijd de maagballon nog geplaatst mag worden, hangt af van de gezondheidstoestand
Metabole en bariatrische chirurgie
  • BMI ≥40 kg/m²
  • BMI ≥35 kg/m² bij patiënt met een Aziatische of Hindoestaanse achtergrond
  • BMI ≥35 kg/m² in combinatie met comorbiditeit
  • ≥30 BMI <35 kg/m² in combinatie met Diabetes Mellitus type 2 en bij wie een GLI door (bij voorkeur) paramedici en een maximale medicamenteuze behandeling door een internist onvoldoende effect hebben gehad op de diabetesregulatie
Reconstructieve chirurgieBij extreem gewichtsverlies van ≥45 kg, waarbij voldaan moet worden aan de volgende voorwaarden:
  • De algemene indicatie is dat er een afwijking in het uiterlijk bestaat die gepaard gaat met een lichamelijke functiestoornis; het gaat om een stoornis die het functioneren in het dagelijks leven verstoort.
OverigMogelijke aanvullende behandelingen aangaande causale aanwezige factoren die invloed kunnen hebben op het ontstaan/bestaan van het overgewicht en obesitas in de categorieën: leefstijl, sociaal-economisch, psychisch, medicamenteus, hormonaal, hypothalamo(neuro)genetisch. Zie hiervoor Tabel 13.2.
Behandelingen
Advies indicatiestelling
Leefstijl (Individuele) adviezen over gezonde leefstijl
≥25 BMI <35 kg/m² met buikomvang man <102 cm en vrouw <88 cm zonder comorbiditeit
Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
  • Voldoende (intrinsieke) motivatie tot gedragsverandering
  • ≥25 BMI <35 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit
  • BMI ≥35 kg/m²
Medicatie
  • ≥27 BMI <35 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit, na één jaar behandeling met een basis GLI of basis GLI met aanvullende zorg naar oordeel van de zorgverlener(s)
  • BMI ≥40 kg/m² of ≥35 BMI <40 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit na één jaar behandeling met de geïndiceerde GLI of vroeger in de behandeling naar oordeel van de zorgverlener(s)
Chirurgisch gerelateerde technieken
  • ≥30 BMI <40 kg/m² in combinatie met buikomvang man ≥102 cm en vrouw ≥88 cm en/of comorbiditeit
  • BMI ≥40 kg/m²
  • De patiënt verkeert in voldoende goede algemene gezondheid
  • De patiënt is niet zwanger en geeft geen borstvoeding
  • De patiënt heeft geen operatie gehad aan de maag of darmen
  • Of op oudere leeftijd de maagballon nog geplaatst mag worden, hangt af van de gezondheidstoestand
Metabole en bariatrische chirurgie
  • BMI ≥40 kg/m²
  • BMI ≥35 kg/m² bij patiënt met een Aziatische of Hindoestaanse achtergrond
  • BMI ≥35 kg/m² in combinatie met comorbiditeit
  • ≥30 BMI <35 kg/m² in combinatie met Diabetes Mellitus type 2 en bij wie een GLI door (bij voorkeur) paramedici en een maximale medicamenteuze behandeling door een internist onvoldoende effect hebben gehad op de diabetesregulatie
Reconstructieve chirurgie
Bij extreem gewichtsverlies van ≥45 kg, waarbij voldaan moet worden aan de volgende voorwaarden:
  • De algemene indicatie is dat er een afwijking in het uiterlijk bestaat die gepaard gaat met een lichamelijke functiestoornis; het gaat om een stoornis die het functioneren in het dagelijks leven verstoort.
Overig
Mogelijke aanvullende behandelingen aangaande causale aanwezige factoren die invloed kunnen hebben op het ontstaan/bestaan van het overgewicht en obesitas in de categorieën: leefstijl, sociaal-economisch, psychisch, medicamenteus, hormonaal, hypothalamo(neuro)genetisch. Zie hiervoor Tabel 13.2.

Het grootste verschil van nu is dat de aanpak persoonlijk wordt gemaakt, door de juiste vraagstelling en het juiste onderzoek met instemming van de patiënt.

Keuzevrijheid

Uiteindelijk draait het bij obesitas allemaal om keuzevrijheid. We hebben de vrijheid om onze eigen beslissingen te nemen en ons leven vorm te geven op de manier die we willen. Maar laten we niet vergeten dat deze keuzevrijheid ook gepaard gaat met verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat we goede informatie krijgen over voeding, lichaamsbeweging en gezonde levensstijlkeuzes. Met deze kennis kunnen we bewuste keuzes maken, die ons helpen bij het bereiken van een gezond gewicht.

En het allerbelangrijkste – volgens ons – is:

Je wilt een keuze hebben of je iets met je obesitas wilt doen, zonder oordelen van de omgeving en met de ruimte om te beslissen wat voor jou de beste opties zijn.

Wat je standpunt ook is – wij vinden – dat je er niet alleen mee hoeft te zijn.

Elke reis van een persoon met obesitas is uniek en wordt beïnvloed door genetica, levensstijlkeuzes en onderliggende gezondheidsstoornissen. Terwijl de ene mens ervoor kiest om hun kwaliteit van leven en algemeen welzijn te verbeteren, kunnen anderen ervoor kiezen om dat niet te doen. En dat is oké.

Bovendien maakt discriminatie van personen met overgewicht of obesitas deze kwestie nog ingewikkelder. Veel mensen worden op verschillende gebieden van hun leven gediscrimineerd, zoals werkgelegenheid, huisvesting en zelfs de gezondheidszorg zelf. Dit creëert een extra laag van complexiteit bij de overweging of behandeling van obesitas verplicht moet worden. Het wordt steeds duidelijker dat steun, in plaats van druk, nodig is om in elk geval met de mens met obesitas in contact te komen.

En daar dragen wij graag aan bij!